Wat is artrose en hoe ontstaat het? Een gewricht bestaat uit twee botten die bedekt zijn met kraakbeen. Het gewricht wordt bij mekaar gehouden door een gewrichtskapsel en gewrichtsbanden. In het gewricht zit gewrichtsvocht.
Bij jonge dieren is het gewrichtskraakbeen soepel en elastisch. Naarmate dieren ouder worden, wordt het kraakbeen langzaam brozer. Er ontstaan kleine barstjes in het gladde kraakbeenoppervlak en er beginnen ook stukjes kraakbeen los te komen. Stilaan ontstaat dan een vicieuze cirkel: het kraakbeen wordt ruwer en het gewricht wordt minder soepel omdat twee ruwe oppervlakken tegen elkaar schuren. Er komen stukjes kraakbeen los die zweven in het gewricht. Door de irritatie komt er vocht in het gewricht. Ook het gewrichtskapsel zal beginnen ontsteken en wordt stilaan dikker en stijver wat de beweeglijkheid van het gewricht niet ten goede komt. In tweede fase zien we ook de vorming van botuitsteeksels aan de randen van het gewricht, deze scherpe randen kunnen ook pijn veroorzaken. Het dier zal steeds minder gaan bewegen, waardoor ook de spieren beginnen te slinken.
Meestal zien we pas artrose bij dieren vanaf middelbare leeftijd, maar soms zien we het ook al bij jonge dieren met instabiele gewrichten. Die instabiliteit kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van erfelijke gewrichtsaandoeningen zoals heupdysplasie, elleboogdysplasie of schouderdysplasie. Instabiliteit kan ook door een trauma veroorzaakt worden, bijvoorbeeld door een gescheurde kruisband in de knie.
Symptomen
Honden met artrose zijn stram en staan mank. Er is heel typisch sprake van “startkreupelheid”. Als het dier lang gelegen heeft geraakt het moeilijk recht. Bij de eerste stappen is de hond erg mank, eens hij een beetje heeft gewandeld is de mankheid minder uitgesproken. Bij erge pijn kan een hond ook piepen of janken en op drie poten lopen.
Bij een kat zijn de klachten vaak veel subtieler. Een kat wordt niet zoals een hond uitgelaten. De artrose beperkt zich meestal niet tot één gewricht waardoor de kat ten gevolge van de pijn haar bewegingspatroon zal aanpassen. Een kat met artrose zal dus minder hoog of niet willen springen, moeite hebben met trappen lopen of moeilijk door het kattenluik geraken. Als de kat niet goed meer over de rand van de kattenbak kan stappen, kan ze ineens ook onzindelijk gedrag gaan vertonen (behoefte naast de bak doen). Sommige katten worden niet graag meer aangeraakt of geaaid.
Diagnose
Tijdens een orthopedisch onderzoek worden de gewrichten van de hond gecontroleerd en er wordt gekeken waar het probleem zit. Hierbij letten we op een pijnreactie tijdens het betasten en bewegen van de gewrichten. Een poot die al een hele tijd ontlast wordt, zal ook veel minder gespierd zijn. Als een dier mank staat en onvoldoende goed reageert op pijnstillers of continu pijnstillers nodig heeft, dan zijn röntgenfoto’s zeker nuttig om te kijken wat er precies aan de hand is. Met een röntgenfoto kan er onderscheid worden gemaakt tussen artrose, bottumoren, groeipijnen, letsels aan de gewrichtsbanden,…
Therapie
Artrose kan niet genezen worden. De afwijkingen die in het gewricht aanwezig zijn kunnen nooit volledig gecorrigeerd worden. We kunnen er wel voor zorgen dat je huisdier geen pijn meer heeft en zo lang mogelijk een goede levenskwaliteit heeft. Een goede behandeling bestaat uit een combinatie van verschillende maatregelen:
1) Gedoseerde beweging: Blijven bewegen is belangrijk want “rust roest”. Het is beter om elke dag een korte wandeling te maken dan één lange wandeling één keer per week. Ook apporteerspelletjes worden best vermeden omdat bij het nemen van bochten de gewrichten fel worden belast.
2) Dieren met overgewicht proberen we te doen vermageren tot hun ideale gewicht, zodat de gewrichten die het al moeilijk hebben ontlast worden.
3) Pijnstillers (NSAID’s) kunnen het leven van je hond of kat een stuk aangenamer maken. Als je huisdier geen pijn meer voelt, zal het zich terug gelukkiger voelen en zal ook terug meer (durven) bewegen, daardoor blijven de poten beter bespierd, waardoor je hond/kat ook weer mobieler wordt.
4) Voedingssupplementen/voedingen met glucosamine en chondroïtinesulfaat kunnen helpen om de gewrichten van je hond en kat terug een stuk soepeler te krijgen. Deze supplementen verbeteren de kwaliteit van gewrichtsvocht en kraakbeen. De nieuwste voedingssupplementen voor de gewrichten bevatten collageen. Door dagelijkse inname van een smakelijke kauwtablet, remmen we de ontstekingsreactie in de gewrichten af.
5) Een operatie kan nodig zijn om onstabiele gewrichten te stabiliseren, bv. een gescheurde kruisband in de knie.
6) Fysiotherapie kan voor bepaalde patiënten zinvol zijn. Hiervoor werkt onze praktijk onder andere samen met Het Waterhof in Velm (www.hetwaterhof.com).